Zoonozy – stałe zagrożenie
Na świecie istnieje bardzo dużo chorób, którymi człowiek może zarazić się od zwierząt. Wśród nich częstą role odgrywają choroby pasożytnicze. W każdej strefie geograficznej występują charakterystyczne pasożyty zwierząt ,które mogą być zagrożeniem dla człowieka. W naszej strefie klimatycznej, do której należy Polska zagrożenie stanowią :
- glista psia – toxocara canis
- glista kocia – toxocara cati
- psi tasiemiec – dipilidium caninum
- tasiemiec bąblowcowy – echinococcus granulosus
- lamblia – giardia duodenalis
- toksoplazma – toxoplasma gondi
- pchła kocia i psia – ctenocephalides felis / canis
- kleszcz
GLISTY
to najpowszechniejsze i najczęściej spotykane pasożyty kotów i psów. Żyją w ich jelicie cienkim. Przypominają wyglądem nitki makaronu. Najbardziej narażone na zarażenie są szczenięta . Do inwazji larwami glist dochodzi jeszcze w życiu płodowym, poprzez mleko suki – gdy szczenięta ssą , oraz poprzez inwazyjne jaja które znajdują się w środowisku zewnętrznym. Kocięta zarażają się tylko poprzez mleko karmiącej kotki. Dorosłe zwierzęta zarażają się inwazyjnymi jajami ze środowiska zewnętrznego, szczególnie dla kotów wychodzących i polujących rezerwuarem tych pasożytów są gryzonie i ptaki . Jaja glist wydalane z kałem przez zarażone zwierzęta po pewnym czasie staja się inwazyjne i stanowią zagrożenie. Są one odporne na niekorzystne warunki środowiska zewnętrznego i mogą w nim przetrwać bardzo długo nawet do kilku lat. Są obecne w wodzie, w glebie , na trawnikach i w piaskownicach , gdzie często bawią się dzieci. Są przynoszone do przez ludzi do mieszkań na butach z ulic, chodników i skwerów, również poprzez muchy mrówki inne owady, które odwiedzają nasze domy. Taka droga zarażenia dotyczy kotów nie wychodzących na zewnątrz , u których właściciele zauważają w kale obecność glist.
W Polsce obserwuje się wzrastające skażenie środowiska miejskiego i wiejskiego jajami glist. Dlatego konieczne jest systematyczne odrobaczanie psów i kotów. Zalecane jest odrobaczać szczenięta 1 raz w miesiącu do osiągnięcia 12 miesiąca życia. Dorosłe psy i koty 3 do 4 razy w roku w zależności od warunków środowiskowych.
Człowiek zaraża się inwazyjnymi jajami glist drogą pokarmową – sposób zarażenia się człowieka kwalifikuje te jednostkę chorobowa do kategorii ” choroby brudnych rąk „. Choroba u człowieka nazywa się toxocaraza .
Inwazja larw może przebiegać
- bezobjawowo lub
- w postaci ciężkiego zespołu larwy wędrującej trzewnej, ocznej oraz mózgowej
Objawy kliniczne to
- podwyższona temperatura
- bóle mięśni
- bóle brzucha
- spadek kondycji
- zaburzenia ze strony oka, mózgu.
PSI TASIEMIEC
Żyje w jelitach psów i kotów. Zwierzęta zarażają się tym pasożytem przez pchły, które dostają się pomiędzy sierść zwierząt. Psy i koty liżąc sierść przypadkowo zjadają pchłę, która zarażona jest larwą tasiemca. Człony tasiemca przypominają wyglądem pestki ogórka lub dyni. Widoczne są w kale lub przyczepione do sierści w okolicy odbytu.
Człowiek zaraża się podobnie jak pies czy kot przypadkowo połykając pchłę, gdy ma bliski kontakt ust z sierścią psa czy kota.
Zarażenie człowieka tym pasożytem może skutkować:
- bólami brzucha
- wymiotami
- utratą wagi i apetytu.
Dlatego ważne jest stosowanie środków zapobiegających inwazji pcheł.
TASIEMIEC BĄBLOWIEC
Jest to jeden najmniejszych tasiemców. długość jego ciała to kilka milimetrów. Postacie dojrzałe tego pasożyta żyją w przewodzie pokarmowym psów, lisów i kotów. Sposób zarażenia się człowieka tym tasiemcem to znowu ” brudne ręce „, nie umyte warzywa, owoce. Żywicielem ostatecznym jest tu też lis, dlatego pamiętajmy zawsze o myciu owoców leśnych przed spożyciem.
Człowiek jest dla tego pasożyta żywicielem pośrednim . Jego larwa może osiąść i rozwijać się w postaci powiększającego się pęcherza w wątrobie, płucach, śledzionie, mózgu.
LAMBLIA / GIARDIA /
Jest to pierwotniak bytujący w jelicie cienkim wielu zwierząt i człowieka. Do zarażenia dochodzi drogą przewodu pokarmowego. Człowiek pies i kot musi połknąć cysty giardii . Dostają się tam z zanieczyszczonym pokarmem lub wodą do picia.
Objawy infekcji to:
- nudności wymioty
- biegunka
- bóle brzucha
- osłabienie
- spadek masy ciała
- senność
W gatunku Giardia duodenalis wyróżniamy kilka genotypów. Genotyp A i B jest jest inwazyjny dla człowieka , psa i kota. Jeśli chorują na tę chorobę w danej rodzinie ludzie i zwierzęta, trudno jest ustalić kto dla kogo był pierwotnym źródłem infekcji. Wtedy wszyscy członkowie rodziny i zwierzęta powinni być leczeni.
TOKSOPLAZMOZA
Zarażenie tym pasożytem jest częste u psów i kotów. Najczęściej przebiega bezobjawowo. Po pierwszym zarażeniu się zwierzęta wytwarzają zwykle trwałą odporność. Mogą zarażać się poprzez łożysko, mleko matki, spożycie zanieczyszczonej oocystami gleby lub zjedzenie surowego mięsa z cystami pasożyta. U psów nie dochodzi do siewstwa oocyst, u kotów tak, ale jest to zjawisko niezwykle rzadkie.
Oocysty toksoplazmy dostają się do przewodu pokarmowego człowieka z pożywieniem, resztkami zanieczyszczonej gleby, wodą i surowym mięsem. Pies nie jest dla człowieka zagrożeniem , jeśli chodzi o możliwość zarażenia się tym pasożytem, kot natomiast tylko wtedy, gdy sieje inwazyjne oocysty – zdarza się to jednak bardzo rzadko. Gdy stwierdzamy u kota oocysty w kale , należy go leczyć, nie jest to powód do jego eutanazji. Wektorem zarażenia się człowieka jest głównie surowe lub nie dogotowane mięso wieprzowe , wołowe i baranie
PCHŁA KOCIA / PSIA
To bardzo często spotykany pasożyt psów i kotów. Często również dochodzi do ” ukłucia ” skóry człowieka przez te owady. Powstają na skórze bardzo swędzące zaczerwienione grudki i odczyn uczuleniowy.
U psów i kotów pchły wywołują tzw pchle alergiczne zapalenie skóry. Silna reakcja uczuleniowa objawia się samookaleczeniem skóry przez intensywne lizanie, dochodzi do powstania ubytków sierści i sączacych ran. Ssanie krwi przez pchły, szczególnie przy dużej i długotrwąjącej ich inwazji skutkuje anemią u zwierząt. Pchły zarażają je tasiemcem dipilidium caninum.
KLESZCZ
Bardzo często spotykany pasożyt . Do swojego rozwoju potrzebuje krwi. Atakuje psy, koty, człowieka i inne zwierzęta.
Przenosi babesiozę u psów, boreliozę i wirusowe zapalenie mózgu u ludzi.
JAK CHRONIĆ SIEBIE I ZWIERZĘTA PRZED ATAKIEM PASOŻYTÓW?
1. SZCZENIĘTA I KOCIĘTA POWINNY BYĆ PODDANE ODROBACZANIU PROFILAKTYCZNEMU / SZCZENIĘTA PO SKOŃCZONYM 2
TYGODNIU ŻYCIA , KOCIĘTA PO SKOŃCZONYM 6 TYGODNIU ŻYCIA / LEKARZ WETERYNARII PRZEDSTAWI TEN PROGRAM
2. ZWIERZĘTA DOROSŁE POWINNY BYĆ SYSTEMATYCZNIE ODROBACZANE
3. WŁAŚCICIELE I OPIEKUNOWIE ZWIERZĄT POWINNI SPRZĄTAĆ TRAWNIKI I CHODNIKI PO SWOICH PSACH, NIE POWINNI POZWALAĆ PSOM ZAŁATWIAĆ SIĘ DO PIASKOWNIC, NA SKWERACH I PLACACH ZABAW DLA DZIECI.
4. NALEŻY STOSOWAĆ ŚRODKI PRZECIWKO PCHŁOM I KLESZCZOM, W PRZYPADKU TYCH PIERWSZYCH NIE DOPUSZCZAMY DO ZARAŻANIA SIĘ PSÓW I KOTÓW TASIEMCEM.
5. ZALECANE JEST UTRZYMANIE HIGIENY RĄK
6. NALEŻY ZAWSZE SPOŻYWAĆ UMYTE WARZYWA , OWOCE I ODPOWIEDNIO DŁUGO TERMICZNIE UTRWALONE MIĘSO I WYROBY MIĘSNE.
7. ZALECA SIĘ REGULARNE SPRZĄTANIE KUWET, ODKURZANIE MIESZKAŃ – PRZERYWAMY TĄ CZYNNOŚCIĄ CYKL ROZWOJOWY PCHŁY – USUWAMY ZE ŚRODOWISKA ZEWNĘTRZNEGO NIEDOJRZAŁE POSTACIE TEGO PASOŻYTA JAJA I LARWY.